Żwirownia Jagiellońskie (Podolany)

W miejscu dawnej żwirowni koło wsi Podolany (obecna dzielnica Białowieży) w tzw. Nadleśnictwie Jagiellońskie 10 sierpnia 1941 roku Niemcy z Batalionu 322 dokonali egzekucji większości mężczyzn narodowości żydowskiej z Białowieży. Zginęło wtedy 77 mężczyzn i chłopców w wieku od 16 do 45 lat.

Zapis w dzienniku batalionu 322 z dni 9 i 10 sierpnia 1941 brzmi (tłumaczenie własne z tekstu angielskiego przekładu dziennika znajdującego się w książce "The Good Old Days": The Holocaust as Seen by Its Perpetrators and Bystanders red. Ernst Klee,Willi Dressen,Volker Riess):

"10 sierpnia 1941
Służba pogotowia i wystawienie posterunków. Wypoczynek niedzielny. Likwidacja Żydów osadzonych w obozie zbiorczym dla więźniów w Białowieży. 77 mężczyzn od 16 do 45 lat zostało rozstrzelanych. Pochmurno, drobne opady. 5 żydowskich krawców, 4 żydowskich szewców i 1 żydowski zegarmistrz nie zostali rozstrzelani, ponieważ ich praca potrzebna jest kompanii."

Teodor Gniewszew wspomina: "Widziałem jak załadowali na 2 samochody Żydów i wszystkich powieźli do lasu. W lesie tam w żwirowni zabili i zasypali ziemią. Na miejscu tym postawili tablicę z napisami po polsku, po rosyjsku i po niemiecku, że wstęp wzbroniony."

Spośród osób rozstrzelanych 10 sierpnia byli:
Alek (prawdopodobnie chodzi o kogoś o nazwisku Alkon), Bursztyn (Bursztejn), Cynamon, Góra, Grabski, Heller, Icek, Krugman, Machman, Malecki, Narban (prawdopodobnie chodzi o osobę z rodziny Norba), Nowokolski.

W Żwirowni mordowani byli także Polacy, Białorusini, Rosjanie i Żydzi z innych miejscowości. Łącznie w latach 1941-43 zginęło tam 486 osób. Na miejscu stoi pomnik w kształcie orła i tablica pamiątkowa. Napis na tablicy brzmi:

"W tym miejscu w latach 1941-43 okupant hitlerowski zamordował 486 mieszkańców Białowieży i okolic. Cześć ich pamięci."

Zobacz szczegółowy opis Zagłady Żydów z Białowieży, wspomnienia mieszkańców i źródła